ترمیم دندان چیست؟
خانمی با اضطراب فراوان با مطب می گیرد و می گوید: “دندونم خالی شده”، “دیواره دندونم ریخته”، “یک تیکه از دندونم شکسته”،…
اینها عباراتی هستند که ما هر روز از زبان بیمارانمان می شنویم. اگر شما هم در اطرافیان تان این عبارات را شنیده اید با ادامه ” ترمیم دندان ” همراه باشید تا با مراحل پرکردن دندان آشنا شوید.
دندان ها به علت های مختلفی خراب می شوند و نیاز به ترمیم پیدا می کنند:
1- ممکن است سنگی در غذا باشد یا با دندانتان آجیل شکسته باشید. در این وضعیت، دیواره دندان یا پرکردگی آن ممکن است بشکند.
2- یا دچار پوسیدگی دندان شده باشید. وقتی دندان پوسیده می شود، به مرور از داخل در حال تخریب بیشتر است، اما ممکن است هنوز شما سوراخ شدن دندان را ندیده باشید. چون سطح بیرونی آن هنوز دست نخورده است.
به مرور زمان که پوسیدگی دندان بیشتر میشود، به یکباره بخشی از دندان خرد می شود. ممکن است شما موقع غذا خوردن متوجه شوید که تکه ای از دندان در دهانتان است، یا تیز شدن گوشه دندان را با زبان تان احساس کنید. در این حالت شما نیاز به پر کردن دندان خواهید داشت.
3- دلیل دیگر آن است که قبلا عصب کشی دندان انجام داده اید. در بعضی موارد بعد از عصب کشی باید روکش دندان قرار داده شود تا از شکستگی بعدها جلوگیری شود.
4- گاهی هم به علت ضربه، دندان می شکند. این حالت معمولا در دندان های جلویی اتفاق می افتد و در کودکان رایج است. وقتی کودک زمین می خورد یا از تاب می افتد.
5- علت دیگر مصرف مواد ترش و اسیدی و عادات نادرست غذایی مثل مکیدن لیموترش است. مصرف خمیردندانها یا مواد ساینده به هدف سفید کردن دندان هم ممکن است همین موضوع را ایجاد کند. در چنین مواردی، مینای دندان با این اسیدها حل می شود و از بین می رود.
6- فشار زیاد به دندان ها یا دندان قروچه هم می تواند به مرور باعث شکستن دندان شود. در این حالت هم نیاز است که ترمیم دندان انجام شود.
هر درمانی که برای بازگردندان زیبایی یا عملکرد دندانها انجام می شود، ترمیم دندان است.
از کجا بدانیم دندانمان نیاز به ترمیم دارد؟
بسیاری از پوسیدگی های دندانی به کمک معاینه مشخص می شوند. با این حال برای تشخیص پوسیدگی هایی که بین دندانها ایجاد شده اند نیاز به بررسی دندان با عکس رادیوگرافی است.
علایم دندان پوسیده :
دندان پوسیده ممکن است هیچ دردی نداشته باشد، یا با مصرف شیرینی یا آب سرد احساس تیرکشیدن داشته باشد. در موارد شدیدتر با مصرف غذاها و نوشیدنی های داغ هم درد ایجاد می شود و نهایتا درد خود به خودی دندان ایجاد می شود.
گرچه علایمی مثل حساسیت به گرما و سرما و شیرینی یا دردو تیر کشیدن می تواند از علایم پوسیدگی دندان باشد، اما در موارد بسیار زیادی پوسیدگی دندان کاملا بدون علامت است و بهتر است منتظر شروع علایم نباشید و چکاپ های منظم 6 ماه یکبار را در برنامه خود بگنجانید. چرا که تشخیص و درمان مشکلات دندانی در مراحل اولیه، آسانتر، سریعتر ، کم هزینه تر و بدون دردتر است.
انواع ترمیم دندان:
با توجه به دلایلی که در بالا گفته شد، انواع مختلفی ترمیم دندان را می توانیم انجام دهیم. یکی از مهمترین این دلایل، ترمیم دندان به منظور زیبایی آن است و نیز:
ترمیم دندان پوسیده :
پوسیدگی دندان، بعد از سرماخوردگی رایجترین بیماری در جهان است. پوسیدگی دندان در اثر فعالیت باکتریهای بخصوصی در دهان ایجاد می شود. اگر دندان ها به صورت منظم مسواک زده نشوند و نخ دندان کشیده نشود، پوسیدگی در دندان ایجاد می شود.برای اینکه بدانید پوسیدگی دندان چطور آغاز می شود و پیشرفت می کند، این مقاله را بخوانید:
دندان پوسیده باید در اولین زمانی که تشخیص داده شد، ترمیم شود. هر قدر ترمیم دندان پوسیده زودتر انجام شود، موفقیت آمیزتر است و وقت و هزینه و درمان کمتری نیاز دارد. اما اگر پوسیدگی پیشرفت کند و به عصب دندان برسد، نیاز به عصب کشی دندان خواهیم داشت.
ترمیم دندان جلو:
شامل ترمیم دندان پوسیده جلو و ترمیم دندان شکسته جلو است.
ترمیم دندان لب پر شده:
یکی از عادات رایجی که باعث لب پر شدن دندان می شود، تخمه خوردن است. وقتی تخمه مدام بین دو دندان فشرده میشود، باعث ایجاد ترک و نهایتا شکستگی دندان جلو میشود.
این اتفاق در مورد سایر اجسام خارجی هم رخ میدهد. مثلا نجاری که حین کار، میخ را بین دندانهایش قرار می دهد. یا آرایشگری که گیره مو را با دندان خود باز میکند یا حتی کودکی که انتهای مداد خود را می جود.
در تمام این موارد گوشه ای از دندان پریده و نیاز به پر کردن پیدا می کند.
ترمیم دندان شکسته جلو:
ترمیم دندان شکسته جلو را به بهترین نحو می توان با لمینت دندان یا کامپوزیت دندان انجام داد.
ترمیم دندان شکسته عقب:
دندانهای عقب، نقش بسیار مهمی در جویدن غذا دارند. در صورتیکه دندان عقب شکسته شود یا از دست برود، فرد نمی تواند به راحتی غذا بخورد.
ممکن است طی غذا خوردن یا به صورت خودبخود احساس کنید که تکه ای از دندان عقب جدا شده است. یا دندان به دو نصف تقسیم شده است. در این حالت ممکن است هیچ دردی نداشته باشید یا در اثر جابجا شدن تکه شکسته شده، کمی درد در لثه احساس کنید. برای ترمیم دندان شکسته عقب حتما باید ابتدا قطعه شکسته شده خارج شود و بعد با توجه به عکس رادیوگرافی دندان در مورد آن تصمیم گیری شود.
اینکه دندان قابل ترمیم مجدد است یا خیر را باید حتما با معاینه کامل و عکس رادیوگرافی تشخیص داد.
ترمیم دندان عقل :
در روند تکامل انسان ها، دندان عقل، در حال حذف شدن از سیستم دندانی است. هم اکنون بسیاری از افراد، جوانه دندانی دندان عقل را هم ندارند. تصمیم در مورد نگهداری یا کشیدن دندان عقل به موارد مختلفی وابسته است.
اگر پوسیدگی دندان عقل کم باشد، دندان در فک مقابل وجو داشته باشد و سالم باشد، و دندان عقل موقعیت مناسبی داشته باشد و در جویدن به فرد کمک کند، می توانیم آن را نکشیم و با ترمیم دندان عقل، آن را برای بیمار حفظ کنیم. اما اگر هر کدام از شرایط بالا وجود نداشته باشد، بیشتر ترجیح به کشیدن آن است.
اما لازم است تصمیم در مورد ترمیم دندان عقل حتما با مشورت دندانپزشک انجام شود و ارزیابی کاملی صورت بگیرد. چون بعضی اوقات موقعیت دندان عقل نامناسب است و دسترسی خوبی برای ترمیم دندان وجود ندارد.
ترمیم دندان نزدیک عصب:
گاهی دندان دچار پوسیدگی عمیق می شود. تا جایی که فاصله بسیار کمی تا عصب دارد. ممکن است بیمار هیچ دردی نداشته باشد یا نسبت به سرما یا شیرینی کمی احساس حساسیت کند. اما در عکس دندان مشخص است که پوسیدگی به زودی وارد عصب دندان و عفونت خواهد شد. در این شرایط تا حدی التهاب و آسیب در عصب دندان ایجاد شده است . معمولا در این موارد 2 راهکار درمانی وجود دارد:
1- انجام عصب کشی دندان و ترمیم آن .
2- برداشتن پوسیدگی ها و قرار دادن داروهای خاص در دندان و ترمیم دندان: در این روش به دندان فرصت داده می شود که تا جای ممکن از عصب کشی نجات پیدا کند و التهاب و آسیبی که به عصب دندان وارد شده است توسط خود دندان محدود شود. معمولا اگر تشخیص دندانپزشک این درمان باشد، حدود 60- 7- درصد احتمال موفقیت وجود دارد. اما بیمار باید از شرایط دندان مطلع باشد و بداند که در آینده ممکن است این درمان جواب نداده و علامت عفونت دندان نمایان شود. این علایم شامل درد طول کشنده به گرما و سرما و درد خودبخودی است. اگر این اتفاقات ایجاد شود، وارد مرحله بعدی درمان یعنی عصب کشی دندان می شویم. اما اگر این علایم وجود نداشته باشد، ترمیم انجام شده به عنوان درمان قطعی و نهایی خواهد بود و حیات دندان حفظ شده است.
ترمیم سطحی دندان :
ترمیم یک سطحی دندان چیست؟
بیشترین میزان پوسیدگی دندان، روی سطح جونده دندان اتفاق می افتد. غذا بین شیارهای دندان تجمع می کند و به مرور باعث پوسیدگی دندان می شود.
ترمیم یک سطحی دندان
ترمیم دو سطحی دندان چیست؟
ممکن است پوسیدگی بین دندان ها اتفاق بیفتد . این حالت:
معمولا دیرتر توسط فرد تشخیص داده می شود، بنابراین دیرتر مراجعه می کند.
خیلی اوقات نیاز به عکس دندان برای تشخیص میزان پوسیدگی داریم.
علت اصلی این نوع از پوسیدگی دندان ، استفاده نکردن از نخ دندان است. چون موهای مسواک بین دندان ها را تمیز نمی کنند و پوسیدگی از اینجا شروع می شود.
در مواردی که دو تا از سطوح دندان دچار پوسیدگی شوند، به آن ترمیم دو سطحی دندان می گوییم.
ترمیم دو سطحی دندان
روش ترمیم دندان:
ترمیم دندان درد دارد؟
ابتدا بی حسی دندان تزریق می شود. با استفاده از سوزن های ظریف و تزریق آهسته، درد به حداقل می رسد. گاهی برای کاهش این درد، می توان از ژل های مخصوص بی حسی استفاده کرد تا درد حین تزریق کم تر شود.
اگر شما هم از تزریق آمپول بی حسی دندان می ترسید، این مقاله مخصوص شماست.
بعد از اطمینان از اینکه بی حسی اثر کرد، به آرامی و با کمک ابزارهای دندانپزشکی، بخش پوسیده دندان برداشته و تمیز می شود و به کمک محلول های خالی ضدعفونی می شود. تا تمام میکروب های ایجادکننده پوسیدگی دندان کاملا برداشته و حذف شوند.
اگر پوسیدگی بین دندانی داشته باشید، نوار نازکی دور دندان بسته می شود تا از بیرون زدن اضافات مواد ترمیمی و تجمع بین دندان ها جلوگیری شود.
نهایتا ماده پرکردگی دندان قرار داده می شود. و شما مرخص می شوید.
فیلم ترمیم دندان از یوتیوب را ببینید تا با مراحل پرکردگی دندان بیشتر آشنا شوید:
ترمیم دندان کودکان با بیهوشی:
ترمیم دندان کودک معمولا در مطب انجام می شود، اما در شرایطی که کودک همکاری کافی نداشته باشد و تعداد زیادی از دندانهای او پوسیده باشند، ترجیح است که با آرام بخشی یا بیهوشی کودک پس از بستری در بیمارستان، در یک جلسه تمام دندان های کودک ترمیم شود. اطلاعات بیشتر را در بخش دندانپزشکی کودکان می توانید بیابید.
عوارض پر کردن دندان:
معمولا پر کردن دندان عوارض خاصی ندارد، مگر آن که حجم زیادی از دندان بازسازی شده باشد. عوارض ترمیم دندان می تواند شامل موارد زیر باشد:
- حساسیت دندان نسبت به گرما و سرما: هنگام مصرف مواد سرد مثل بستنی یا مواد داغ مثل چای دندان، تیر می کشد.
- درد هنگام جویدن: خیلی اوقات علت آن می تواد بلند بودن ترمیم دندان باشد، در این موارد از فشار آوردن روی دندان خودداری کنید و برای کوتاه کردن ترمیم به دندانپزشک مراجعه کنید. فشار آوردن روی ترمیم، آن را کوتاه نمی کند، بلکه می شکند.
انواع ترمیم دندان:
ترمیم دندان یا پرکردگی دندان با مواد و روش های مختلفی انجام می شود:
به صورت کلی دو روش ترمیم دندان وجود دارد:
ترمیم مستقیم دندان:
زمانیکه پوسیدگی ها و بافت های ضعیف دندان برداشته می شود، بقیه دندان سالم ارزیابی می شود. اگر میزان دندان باقی مانده کافی باشد، با مواد ترمیم مستقیم دندان ترمیم می شود.
این مواد عمدتا شامل: ترمیم دندان با کامپوزیت و ترمیم دندان با آمالگام است. در گذشته ترمیم دندانها با ماده طلا بسیار رایج بوده، اما امروزه کمتر استفاده می شود. قابل ذکر است که ترمیم با طلا، جزو بهترین و ماندگارترین ترمیمهای دندانی بوده و هست.
مقایسه ترمیم دندان با آمالگام و ترمیم دندان با کامپوزیت
ترمیم دندان با لیزر:
زمانی که دندان را با کامپوزیت ( ماده ترمیمی همرنگ دندان ) پر میکنیم، از یک نور آبی رنگ به نام لایت کیور استفاده میکنیم. این نور، لیزر نیست اما به غلط بین افراد به نام لیزر شناخته میشود. نور لایت کیور باعث سفت شدن کامپوزیت قرار داده شده داخل دندان می شود. و آن را از حالت خمیری به صورت جامد سخت تبدیل می کند.
ترمیم دندان با پین:
در مواردی که دیواره های دندان کم یا ضعیف باشد، دندانپزشک از پین برای پر کردن دندان استفاده می کند تا استحکام آن در برابر شکستگی را افزایش دهد. ممکن است بعد از ترمیم ، نیاز باشد که دندان روکش شود.
ترمیم غیرمستقیم دندان:
زمانیکه از دندان، چیز زیادی باقی نمانده باشد، ترمیم مستقیم دندان نمی تواند استحکام کافی داشته باشد. در چنین وضعیتی، نیاز داریم که با انواع روکش دندان، آن را بازسازی کنیم تا کاملا دندان را دربربگیرد و از شکستن دندان جلوگیری کند.
گاهی هم وسعت پوسیدگی یا شکستگی انقدر زیاد است که پر کردن دندان، آینده خوبی ندارد و دندان به زودی خواهد شکست. در این صورت بهتر است که دندان کشیده شود و با درمان مطمِن تری جایگزین شود.
مراقبت های پس از ترمیم (پر کردن) دندان:
بر اساس روش و ماده ای که برای پر کردن دندان استفاده شده است، ممکن است یکی یا چند تا از این توصیه ها به شما شده باشد:
1- تا دو ساعت بعد از اتمام کار از خوردن و نوشیدن مواد غذایی خودداری کنید.
2- حداقل تا 24 ساعت از خوردن و آشامیدن مواد غذایی از سمتی که دندان پر کرده اید، خودداری کنید و برای جویدن از دندانهای سمت دیگر استفاده کنید. به عبارتی اگر دندان پر شده در سمت راست است، از سمت چپ برای جویدن استفاده کنید.
3- در صورتی که پرکردگی دندان شما، همرنگ دندان (سفید) است، تا 24 ساعت از مصرف هرگونه موادغذایی رنگی مثل چای، قهوه، سیگار، شکلات و غذاهای رنگی مثل قورمه سیزی و قیمه و … اجتناب کنید.
4- در صورتیکه احساس بلندی در پر کردگی خود دارید، به هیچ وجه روی دندان فشار نیاورید. فشار روی دندان باعث کوتاه شدن آن نمیشود، بلکه باعث می شود دندان یا پرکردگی بشکند. در این موارد حتما در اسرع وقت به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا آن را تنظیم کند.
ترمیم دندان در بارداری:
معمولا به خانمهایی که قصد بارداری دارند توصیه می شود که ترمیم دندان شکسته یا ترمیم دندان پوسیده خود را حتما قبل از بارداری انجام دهند. چرا که ممکن است در طی دوران بارداری پوسیدگی ها پیشرفت کرده و دندانی که قبلا به راحتی قابل پر کردن بود، کشیدنی شود.
انجام درمان دندانپزشکی معمولا در سه ماهه اول و سوم به تعویق انداخته می شود. بهترین زمان پر کردن دندان در بارداری سه ماهه دوم است.
ترمیم دندان با بیهوشی:
در بعضی افراد امکان انجام کارهای دندانپزشکی از جمله ترمیم دندان در شرایط عادی وجود ندارد. در مورد کودکان غیرهمکار یا بسیار کوچک، افراد مبتلا به سندروم های خاص مثل سندروم داون، افرادی که دچار آسیب یا معلولیت های حرکتی هستند یا افرادی که به علت فوبیای دندانپزشکی قادر به تحمل درمان نیستند. معم.لا برای این افراد بستری در بیمارستان و ترمیم دندان با بیهوشی تجویز می شود. معمولا افراد به مدت یک شب در بیمارستان بستری می شوند و تمام کارهای درمانی آنها توسط تیم دندانپزشکان در یک جلسه چند ساعته تحت بیهوشی برنامه ریزی و انجام می شود.
قیمت ترمیم دندان در سال 1402 در تهران:
بر اساس اینکه چه حجمی از دندان بازسازی می شود و چه ماده ای برای ترمیم دندان به کار می رود، قیمت پر کردن دندان در سال 1402 ، بین 1.5 تا 2.5 میلیون تومان است. هزینه ترمیم دندان به روش مستقیم با روش غیر مستقیم (روکش) متفاوت است.